رئیس رصدخانه اجتماعی كووید ۱۹ مطرح كرد؛
گزارش استقبال تهرانی ها از واكسن كرونا روی میز وزیر بهداشت
به گزارش اعصاب سنج رئیس رصدخانه اجتماعی کووید ۱۹، ضمن اشاره به لزوم بررسی ابعاد مختلف کرونا، اظهار داشت: گزارش عوامل مؤثر بر واکسیناسیون و میزان پذیرش آن در شهر تهران، برای وزیر بهداشت ارسال شده است.
به گزارش اعصاب سنج به نقل از مهر، حمیدرضا خانکه در نشست هم اندیشی رصدخانه اجتماعی کووید ۱۹ با دانشگاه های علوم پزشکی کشور که به صورت مجازی برگزار شد، لزوم جایگاه رصدخانه اجتماعی کووید ۱۹ و رسالت آن در نظام سلامت کشور را تبیین کرد و عنوان کرد: از ۳۰ بهمن ۱۳۹۸، برای نخستین بار کرونا در ایران و در شهر قم شناسایی و تأیید شد، و به سرعت گسترش پیدا کرد و وزارت بهداشت، مدیریت بیماری را به عهده گرفت و سازمان های دیگر هم کمک کردند، و به رغم توفیقات خوبی که در حوزه مدیکال، تولید دارو و واکسن داشتیم، متأسفانه شاهد چهار موج از شیوع بیماری بودیم که طی روزهای اخیر هم موج پنجم آن شروع شده است.
وی اضافه کرد: در ابتدا، بیماری از پیچیدگی خاصی در سرتاسر دنیا برخوردار بود، بطوری که ماهیت ویروس و جهش های آن زیاد مشخص نبود و درمان مشخصی برای آن عرضه نمی شد، ضمن آنکه مدیریت کووید در همه کشورهای دنیا، با مشکلاتی روبه رو بود که شاید به سبب توجه کمتر به ابعاد دیگری غیر از مدیکال بود.
خانکه خاطرنشان کرد: با شیوع کووید ۱۹، سرعت گسترش، رعایت نکات بهداشتی و پذیرش محدودیت ها از جانب مردم، و سیاست های ملی در کشورهای مختلف، متفاوت بود. همراهی مردم متفاوت می باشد و بحث گروه های صدمه پذیر و افراد کم برخوردار عنوان شد، و به رغم این که در اوایل پاندمی، همه فکر می کردند که کرونا به عدالت به همه صدمه می رساند، بعد متوجه شدیم که افراد متفاوت، تاثیر متفاوت می گیرند.
رئیس رصدخانه اجتماعی کووید ۱۹ اضافه کرد: با توجه به این که گاهی مردم به علل مختلف، نسبت به سفارش های ستاد ملی کرونا مقاومت نشان می دادند و مدیریت بیماری را با مشکل روبه رو می کردند، این لزوم به مقام عالی وزارت بهداشت پیشنهاد داده شد تا ابعاد اجتماعی کووید مورد بررسی و راهکارهای لازم برای آن پیشبینی شود، تا این که به دستور وزیر بهداشت، رصدخانه اجتماعی کووید ۱۹ از اسفند ۱۳۹۹ فعال شد و هدف آن، پرداختن به جنبه های اجتماعی ناشی از شیوع بیماری کرونا است که کمتر مورد توجه قرار گرفته بود.
رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی افزود: این دانشگاه با سبقه ای که در حوزه سلامت اجتماعی دارد و حدود ۳۰ سال در حوزه اجتماعی مطالعه کرده و با عنایت به رسالت و مرجعیتی که در حوزه های سلامت اجتماعی و توانبخشی دارد، برای این کار انتخاب گردید و سابقه ۳۰ ساله این دانشگاه در حوزه سلامت اجتماعی اجازه داد تا بتواند ورود بهتری به این حوزه داشته باشد. هرچند که دانشگاه های مختلف در سطح کشور دارای دپارتمان های سلامت اجتماعی و طب اجتماعی هستند، و مراکز در ارتباط با عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت هم در کشور فعالیت می نمایند، اما سبقه ۳۰ ساله دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و مطالعات گوناگونی که از آغاز شیوع کووید ۱۹ انجام داده بود، این اولویت را به این دانشگاه داد تا مرجعیت این حوزه را به عهده بگیرد و با مشارکت همکاران دیگر بتواند این کار را به سرانجام برساند.
خانکه سپس گزارشی از عملکرد رصدخانه اجتماعی کووید ۱۹ طی چند ماه گذشته که از تأسیس آن می گذرد و برنامه هایی که در پیش دارد، عرضه داد و عنوان کرد: وقتی صحبت از رصدخانه می نماییم، یعنی مجموعه ای که وظیفه دارد تا دیده بانی کند و اطلاعات مورد نظر مرجع خویش را جمع آوری کرده و در تصمیم سازی و تصمیم گیری کمک نماید. ما معتقد بودیم که خیلی از تصمیمات ستاد ملی کرونا با کم توجهی به ابعادی غیر از سلامت گرفته می شد و ابعاد اجتماعی کمتر مورد توجه بود. مثلاً پشتیبانی از گروه های صدمه پذیر را نداشتیم، بنابراین باید رصدخانه شکل می گرفت تا شاخصهای در رابطه با سلامت اجتماعی رصد شده و این شاخص ها را به گفتمان های سیاسی تبدیل نموده و در اختیار برنامه ریزان و سیاستگذاران قرار بدهد تا تصمیمات منطقی تری گرفته شود. این نقطه ضعف در بسیاری از کشورهای دنیا و در کشور ما هم بود و با این منطق، رصدخانه اجتماعی کووید ۱۹ شکل گرفت.
وی در مورد مفهوم «سلامت اجتماعی» اظهار داشت: ما از سه بعد به سلامت اجتماعی نگاه می نماییم، ۱- بعد فردی این حوزه است که بخشی از سلامت فرد را در بر می گیرد، ۲- نگاهی است که جامعه را مورد مخاطب قرار می دهد و واحد سلامت اجتماعی را جامعه می داند. جامعه ای که می تواند سلامت داشته باشد، جامعه ای که می تواند سلامت را تأمین کند و یا سلامت را به مخاطره بیاندازد، و شاخص هایی وجود دارند که می توانند جامعه را برخوردار سلامت کنند، مانند " اعتماد اجتماعی، مشارکت، درآمد، و… "، ۳- نگاه سوم، از بعد مؤلفه های اجتماعی تأثیرگذار بر سلامت است، که قاعدتاً این مؤلفه ها، شرایطی را به وجود می آورند که ما در این شرایط متولد می شویم، زندگی کرده، تحصیل می نماییم، پیر شده و فوت می نماییم و اگر این مؤلفه ها توزیع نابرابر داشته باشند، طبقات اجتماعی را ایجاد می کنند و شکل گیری طبقات اجتماعی، شروعی است برای متأثر شدن از نتایج عوامل تأثیرگذار بر سلامت. و ما هم در رصدخانه با همین نگاه سوم، به مبحث ورود پیدا کردیم، که البته نگرش های دیگر هم مد نظر قرار دادیم.
عضو کمیته علمی ستاد ملی کرونا ضمن اشاره به آمار ۱۸۴ میلیون مبتلای کرونا در دنیا و تعداد ۴ میلیون بیمار کرونایی که در جهان فوت کردند، و آمار سه میلیون و ۲۵۰ هزار مبتلا در ایران که حدود ۸۵ هزار تن از آنان فوت شده اند، اظهار داشت: شواهد علمی نشان می دهند، موج پنجم در کشور شروع شده و باید آمادگی مقابله با این موج و انتشار ویروس هندی که با قدرت بالا منتشر می شود، داشته باشیم.
خانکه اضافه کرد: قبلاً به ازای هر صد نفر مورد مثبت، ۸ تن فوت می شدند که رقم بالایی بود، و آن هم به سبب تحریم ها که کیت های تشخیصی را با کمبود مواجه کرده بود و یا وسایل حفاظتی به اندازه کافی نداشتیم، ولی هم اکنون این رقم کاهش پیدا کرده و آن هم به سبب افزایش تست، تولید وسایل بهداشتی و حفاظتی و در دسترس بودن آن در کشور است، ضمن این که تولید و تزریق واکسن هم در کشور راه افتاده است.
وی خاطرنشان کرد: مطالعه ای طراحی شده تا سیاست های ملی را ارزیابی نماییم، مثلاً اعمال محدودیت ها و پذیرش آن از جانب مردم هم روند منطقی ندارد و نیاز دارد تا مورد مطالعه قرار بگیرد.
خانکه همینطور اظهار داشت: تمام دنیا به فواصل مختلف، به ابعاد اجتماعی کووید ۱۹ پرداختند چون مدیریت سلامت نیازمند نگاه همه جانبه و توجه به ابعاد مختلف است، ولی چه بسا که خیلی از عوامل مؤثر بر سلامت، در حوزه اختیارات نظام سلامت نیست، بلکه در خارج از نظام سلامت است و بنظر می رسد که تمرکز بعد اجتماعی، تاکید بر همکاری دستگاههای مختلف دارد، نه فقط نظام سلامت.
رئیس رصدخانه اجتماعی کووید ۱۹ اضافه کرد: نظام سلامت در صف اول مقابله با کرونا، تلاش می کند ولی اگر دستگاههای دیگر با نظام سلامت، همسو و همراه نباشند، شرایطی مانند سفرهای نوروزی و تجمع مردم در اماکن زیارتی و تفریحی در داخل و خارج از کشور و بی توجهی به سفارش های علمی نظام سلامت پیش می آید و مشکلات زیادی بوجود می آورد.
خانکه با نشان دادن اسلاید، به انجام مطالعات زیادی در کشورهای دیگر همچون استرالیا، کانادا، ایرلند، کنیا، انگلیس و اسپانیا اشاره نمود که تاثیر عوامل اجتماعی بر شیوع و مدیریت کووید ۱۹ و تاثیر کووید بر سلامت اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته است و در این خصوص اظهار داشت: بنظر می رسد که هیچ پدیده ای نتوانسته مانند کووید، جامعه علمی دنیا را به خود جلب نماید، بخصوص جامعه علمی حوزه سلامت متمرکز بر کووید ۱۹ و تأثیرات آن است و تغییر و تحولات این حوزه هم بسیار چشم گیر است.
وی اضافه کرد: مطالعه ای هم در کشور توسط پژوهشکده آمار ایران انجام شده که در زمستان ۱۳۹۹ انتشار یافته است و از نظر بیماری، میزان شیوع و فوت آن در سنین مختلف، تاثیر کووید ۱۹ بر وضعیت تحصیلی کودکان بالای ۶ سال، بر ازدواج و فرزندآوری، فعالیتهای اقتصادی افراد ۱۸ سال به بالا و وضعیت سلامت روان افراد ۱۸ سال به بالا توسط این پژوهشکده مورد مطالعه قرار گرفته است.
خانکه سپس به مطالعات در دست اجرای رصدخانه اجتماعی کووید ۱۹ اشاره نمود و اظهار داشت: میزان ابتلاء در جامعه شهری و روستایی و همینطور علل ابتلای پایین جامعه روستایی، تاثیر کووید ۱۹ بر وضعیت تحصیلی کودکان ۶ سال به بالا که میزان بازمانده از تحصیل این جمعیت در مناطق شهری ۹.۲ درصد و در مناطق روستایی ۹.۴ درصد است، در برنامه مطالعاتی رصدخانه قرار دارند، ضمن آنکه مشکلاتی هم در آموزش غیرحضوری وجود دارد که ما در دانشگاه ها تجربه کردیم و در مراکز دیگر هم مشاهده شده که باید مورد بررسی دقیق قرار بگیرد.
وی اضافه کرد: بررسی های اولیه نشان می دهند که کمبود لب تاپ در ۵۷ درصد جامعه روستایی و ۴۵ درصد جامعه شهری، وجود داشته و در کل ۵۷ درصد جامعه با کمبود لب تاپ و گوشی هوشمند روبه رو بوده است، و یا عدم دسترسی به اینترنت و سرعت مناسب اینترنت، عوامل تأثیرگذار بر آموزش مجازی می باشند که باید مورد مطالعه و بررسی قرار بگیرند.
خانکه همینطور اظهار داشت: در کل ۲۳ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال کشور، شغل خودشان را در اثر انتشار کرونا از دست دادند، و هرچند که در کشور ما تعریف استانداردی از اشتغال وجود ندارد، ولی به هر حال اشتغال در کشور ما صدمه دیده و درآمد هم کاهش پیدا کرده است و البته باید روی این موضوعات مطالعات دقیق تری صورت بگیرد، چون که اعمال محدودیت ها و میزان پذیرش آن از جانب مردم شاید بر مبنای اجبار بوده و نیازهای اولیه آنان وابسته به این مورد باشد.
وی در ادامه به اقداماتی که رصدخانه طی ماه های اخیر انجام داده، اشاره و تصریح کرد: با ابلاغ مقام عالی وزارت بهداشت در اواخر اسفند ۹۹ و تأسیس رصدخانه اجتماعی کووید ۱۹، اولین جلسه هم اندیشی در فروردین برگزار شد و چهار مأموریت رصدخانه پیگیری شد، ضمن آنکه تاکید می نماییم، رصدخانه وظیفه هماهنگی نخبگان کشور در حوزه سلامت اجتماعی را به عهده دارد تا فعالیت آنان در نهایت، به تصمیم گیری دقیق تر نزد سیاستگذاران بیانجامد.
خانکه اضافه کرد: بر مبنای چهار وظیفه ابلاغی مقام عالی وزارت، نقشه راه تدوین شد، و با تبیین اهداف رصدخانه، کارگروه های تخصصی تشکیل شد و مشکلات به صورت ارگونومی تبیین شد، چارت رصدخانه با مشورت نخبگان و مسؤلان این حوزه طراحی و مسؤلان هر بخش مشخص شدند.
وی افزود: تعیین شاخص ها و اندازه گیری شاخص ها در حوزه های تخصصی به کارگروه های تخصصی رصدخانه سپرده شد تا رصدخانه بوسیله آن دیده بانی داشته باشد. و همزمان، مطالعاتی در حوزه مأموریت های رصدخانه طراحی شد تا با تولید اطلاعات و تحلیل های علمی و اجرایی، و با عرضه آنها به برنامه ریزان و سیاستگذاران، به خلاصه های سیاستی و تغییر در سیاست ها برسیم.
رئیس رصدخانه اجتماعی کووید ۱۹ در مورد مطالعاتی که تابحال انجام شده، عنوان کرد: مطالعه عوامل تأثیرگذار کووید ۱۹ بر وضعیت معلولان و وضعیت سازمان های مردم نهاد در دوران کرونا، اجرای برنامه واکسیناسیون، عوامل مؤثر بر آن و میزان پذیرش آن در شهر تهران انجام شده و گزارش آنها برای وزیر بهداشت و مراجع ذی صلاح ارسال شده است، ضمن آنکه مطالعه در ارتباط با واکسیناسیون، در سطح کشور هم صورت خواهد گرفت تا عوامل تأثیرگذار در میزان پذیرش مردم مشخص، و با عرضه نتایج آنها، در افزایش این پذیرش نقش داشته باشد.
خانکه اضافه کرد: درس آموخته های کووید از اسفند ۹۹ و مطالعات طولی با رویکرد مطالعه کیفی در حال انجام می باشد و نتایج اولیه آن به مراجع ذی صلاح اعلام شده است و همچنان هم این مطالعه ادامه دارد.
به گفته وی، بررسی کووید بر مشارکت افراد در فعالیتهای روزانه، توسط گروه کاردرمانی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و سندرم جایگاه کووید ۱۹ که جنبه های اجتماعی آن تحلیل می شود، توسط گروه رفاه اجتماعی این دانشگاه انجام شده، ضمن آنکه کوهورتی طراحی شده تا نتایج اجتماعی کووید را در سطح کشور و با کمک چند دانشگاه دیگر مورد بررسی قرار بدهد.
خانکه اضافه کرد: بررسی عوامل فردی، اجتماعی و اقتصادی در رابطه با کودکان، تبعیت از قرنطینه کووید ۱۹ که در ۳۱ استان انجام می شود، بررسی درک عمومی از اقدامات دولت، ارزیابی سیاست های ملی، و بررسی تأثیرات بار اقتصادی کووید بر کودکان با میانجیگری سلامت روان، از دیگر مطالعات در دست اجرای رصدخانه هستند.
رئیس رصدخانه اجتماعی کووید ۱۹ همینطور مرور کوتاهی بر فعالیتهای تدریجی رصدخانه طی سه ماه اخیر داشت که تهیه، رونمایی و انتشار کتاب «مدیریت جامع خطر، رخدادهای بیولوژیک در نظام سلامت با تکیه بر کووید ۱۹»، برگزاری وبینارهای مختلف با شرکت متخصصان دانشگاه های داخل کشور و برگزاری وبیناری با متخصصان دانشگاه های لهستان و آلمان با هدف جلب مشارکت نخبگان بین المللی، انتشار گزاره برگ های مختلف در حوزه واکسیناسیون و موضوعات دیگر و انتشار پیام های هفتگی که بازخورد بسیار خوبی از جانب اغلب مدیران داشت، همچون فعالیتهای سه ماه اخیر رصدخانه بود.
خانکه در پایان، اشاره ای به برنامه های پیش روی رصدخانه داشت و اظهار داشت: به دنبال تشکیل کمیته کشوری رصدخانه با ابلاغ مستقیم وزیر بهداشت هستیم تا این کمیته را بعنوان مرجع سیاستگذاری رصدخانه فعال نماییم، برگزاری نشست های تخصصی و سلسله وبینارهایی در حوزه سلامت اجتماعی برنامه ریزی شده که امیدواریم با مشارکت اعضای هیأت علمی دانشگاه های سراسر کشور به اجرا گذاشته شوند، چون که معتقدیم رصدخانه اجتماعی کووید ۱۹ نقش هماهنگ کننده مراکز علمی و دانشگاه ها در حوزه سلامت اجتماعی را به عهده دارد.
منبع: اعصاب سنج
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب