در یك پژوهش بررسی شد
آیا برنامه ترویج زایمان طبیعی در كشور موفقیت آمیز بود؟
نتایج یك مطالعه كشوری نشان داد كه اجرای برنامه ترویج زایمان طبیعی تا حدی در كاهش سزارین در ایران موثر بوده است. ولی آمار آن هنوز با میزان ۱۰ تا ۱۵ درصدی پیشنهادی سازمان بهداشت جهانی فاصله بسیاری دارد.
به گزارش اعصاب سنج به نقل از ایسنا، عمل جراحی سزارین، مانند هر عمل جراحی دیگری امکان دارد با مشکلاتی برای سلامتی مادر و جنین همراه باشد مانند افزایش دو برابری مرگ ومیر مادر، احتمال پارگی رحم، افزایش خون ریزی و عفونت بعد از زایمان، بستری شدن بیشتر نوزادان در بخش مراقبت های ویژه نوزادان و....
همینطور سزارین های غیر ضروری باعث تحمیل هزینه های گزاف بر نظام سلامت کشورها می شود. هزینه این گونه سزارین ها می تواند صرف خدمات سلامت ضروری موردنیاز مردم شود.
پیشنهاد سازمان بهداشت جهانی در مورد میزان سزارین در کشورها ۱۰ تا ۱۵ درصد است. ولی بر خلاف سفارش های این سازمان در سه دهه گذشته این عمل جراحی در دنیا روند افزایشی داشته است. ایران هم جزو کشورهایی است که آمار سزارین بالایی دارد.
در سال ۱۳۹۳ طرح تحول نظام سلامت با هدف افزایش عدالت و دسترسی به خدمات سلامت، کاهش پرداخت از جیب مردم و ارتقای کیفیت خدمات سلامت در دستور کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار گرفت. با عنایت به اهمیت سلامت مادران و نوزادان، یکی از برنامه های این طرح، برنامه ترویج زایمان طبیعی در حوزه درمان بود.
پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران با انجام یک مطالعه، تأثیر برنامه ترویج زایمان طبیعی بر میزان سزارین در کشور را در بازه زمانی اول فروردین ۱۳۹۲ تا شهریور ۱۳۹۷ مورد بررسی قرار دادند.
علی محمد مصدق راد و لیلی اسلامبولچی به همراه همکارانشان پژوهشگرانی بودند که در این مطالعه مشارکت داشتند.
داده های مورد نیاز این پژوهش از گزارش رسمی دانشگاه های علوم پزشکی به معاونت درمان وزارت بهداشت و سامانه اطلاعات مادران و نوزادان ایران (ایمان) استخراج شد.
در سال ۱۳۹۷ اطلاعات زایمان های انجام شده در ۷۳۰ بیمارستان کشور شامل بیمارستان های دولتی آموزشی، دولتی غیر آموزشی، تأمین اجتماعی، خصوصی، خیریه، دانشگاه آزاد و وابسته به سایر سازمان ها نظیر نیروهای مسلح، شرکت نفت، بانک، دادگستری و آموزش و پرورش در این سامانه ثبت شده است.
داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار آماری تحلیل شدند و سطح شاخص سزارین و روند تغییرات آن بعد از طرح تحول نظام سلامت مورد بررسی قرار گرفت.
بررسی های این مطالعه نشان داد که شاخص سزارین کشور بلافاصله بعد از اجرای برنامه ترویج زایمان طبیعی به میزان ۶ درصد کاهش پیدا کرد. سپس در بلندمدت در همین سطح ثابت باقی ماند.
همینطور مشخص شد کلیه بیمارستان های کشور به جز بیمارستان های دانشگاه آزاد اسلامی، بلافاصله بعد از اجرای برنامه ترویج زایمان طبیعی شاهد کاهش سزارین بودند.
بررسی ها نشان داد؛ این روند کاهشی فقط برای بیمارستان های خصوصی و خیریه ادامه داشت و میزان سزارین در بیمارستان های دولتی غیر آموزشی، تأمین اجتماعی و وابسته به سایر سازمان ها، در همان سطح باقی مانده است. ولی این میزان در بیمارستان های دولتی آموزشی روند افزایشی پیدا کرد.
این پژوهش نشان داد که برنامه ترویج زایمان طبیعی منجر به کاهش شاخص سزارین در کشور شده است. در صورت عدم اجرای این برنامه احیانا این شاخص در شهریور سال ۱۳۹۷ به حدود ۵۸.۵ می رسید. در حالیکه وضع موجود این شاخص برابر ۵۰.۴ بود و کاهش ۸.۱ درصدی داشت.
برنامه ترویج زایمان طبیعی طرح تحول سلامت شامل اقداماتی مثل هدف گذاری کاهش سزارین ۱۰ درصدی نسبت به سال پایه در سال ۱۳۹۳، توانمندسازی عرضه دهندگان و گیرندگان خدمات زایمانی، بهینه سازی و توسعه بلوک های زایمانی، انجام مجانی زایمان طبیعی در بیمارستان های دولتی، افزایش تعرفه خدمات زایمان طبیعی، استفاده از خدمات مامای خصوصی در مراکز دولتی، فرهنگ سازی، کسر درجه اعتباربخشی بیمارستان های با میزان سزارین بالا و پایش مستمر بود.
به قول پژوهشگران این مطالعه، تدوین و اجرای یک برنامه راهبردی جامع و توجه به کلیه علل سزارین در سطوح وزارت بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، بیمارستان و تیم عرضه خدمت زایمانی در حوزه های حاکمیت و رهبری، تأمین مالی، نیروی انسانی، تجهیزات، اطلاعات و فرآیندهای عرضه خدمت زایمانی، ضروریست.
نتایج این مطالعه تابستان سالجاری به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «تاثیر برنامه ترویج زایمان طبیعی طرح تحول نظام سلامت بر میزان سزارین در ایران: یک مطالعه سری زمانی منقطع» در مجله دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران (حیات) انتشار یافته است.
منبع: اعصاب سنج
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب